Samenwerken met de eindgebruiker
Het ontwerpproces richt zich op een directe samenwerking met de eindgebruiker; zij waar de (bewegings)ruimte voor bedoeld is. Zoals mensen die hun eigen huis willen bouwen, verbouwen, uitbreiden, upgraden, herontwikkelen of ondernemers met een eigen bedrijf, atelier, winkel, kinderopvang, kantoor of verenigingen met een betrokken ledenbestand. Vanuit het Motiele huis werken we ook aan gebouwconcepten voor ‘de markt’, maar wel vanuit het perspectief dat een realisatie plaatsvindt in samenwerking met de gebruikers.
Creëren van een optimale start
De focus ligt vooral op de betekenis van het programma: wat willen we realiseren? De bouw van onze leefruimte is immers een serieuze investering en zit dagelijks dicht op de huid. Reden genoeg om aan de basis extra aandacht te besteden.
Dit begint uiteraard met de gesprekken die we voeren. Door de jaren heen heb ik als architect met veel verschillende mensen gesproken en mijzelf getraind in het stellen van vragen en vinden van oplossingen. Ik kan hierdoor helpen om naast gangbare wensen en zienswijzen óók de meer verborgen eigenschappen en verlangens boven tafel te tillen. Soms geeft dat een wending aan het plan.
Bij de start van een bouwplan kan je nog veel bewegen, later wordt dit lastiger.
Dit proces vullen we aan met een zogeheten consult. Op basis van acht verschillende thema’s (toolbox) kijken we samen naar de ruimtelijke opgave. Oók vanuit thema’s die je doorgaans niet op het netvlies krijgt. Het resultaat hiervan nemen we mee in de opbouw van het programma van eisen.
Het programma krijgt uiteindelijk vorm in een zogeheten karakterschets. Een karakterschets is een inspirerend werkstuk, waarin de meest waardevolle aspecten van wat we met elkaar bedacht hebben, in één enkel verhaal worden samengevat. Hier staan zowel een eerste impressie (beeld, schets) als ook onze inspiratiebronnen, overwegingen, bedenksels en eventuele varianten centraal. Alles om te komen tot een optimale start.
Ruimte houden voor verbeelding
Een derde karakteristiek van mijn werk als Motiele architect, is dat in de voorfasen nog relatief veel handmatig wordt gedaan. Door zaken aan de verbeelding over te laten blijven we beweeglijk.
Computerimpressies geven ideeën een ‘definitief karakter’, wat soms te vroeg (ver)leidt tot het maken van keuzes.
Het handmatig werk geeft je meer ruimte voor een eigen interpretatie, een eigen beeld, los van de voorkeur van de architect. Het is een vorm van participatie in het ontwerpproces. Uiteraard werken wij ook digitaal, alleen minder tijdens de voorfasen van een plan.
Oog voor de lange termijn
Omdat een bouwwerk lang blijft bestaan en moet functioneren terwijl het door verschillende mensen gebruikt wordt, kijken we naar elke opgave ook vanuit de lange termijn. Dit betekent dat we met de eindgebruiker meedenken vanuit het oogpunt van:
- vrijheid (je eigen ding doen, levensloop bestendig bouwen…)
- duurzaamheid (hernieuwbare materialen, circulair bouwen…)
- verbondenheid (collectieve voorzieningen, samen bouwen…)
Daarbij dragen we verantwoording om te zorgen voor de mens als individu, als ook de gemeenschap als geheel. Als Motiele architect beschouwen we een opgave vanuit ’total cost of ownership’.
Betekenis van ruimte voorop stellen
De interactie tussen mens en ruimte bepaalt hoe wij ons er voelen en ontwikkelen. In die zin heeft architectuur een hele praktische betekenis. Om hier concreet inhoud aan te geven, ontwikkelen we in het Motiele huis meerdere werkgebieden, die gekoppeld zijn aan verschillende fasen in ons leven. De betekenis van ruimte wisselt namelijk per soort functie als ook per leeftijd. De kennis die we hierbij opdoen, delen we als referentie (examples of good practice) voor elk ontwerp om deze naar een beter niveau te tillen.
De droombronnenbank
Als laatste wil ik aangeven dat het werken op basis van bewegingsruimte vraagt om het cultiveren van een sterk, collectief bewustzijn. De reden om hierin te investeren is dat het mensen ontvankelijk maakt voor een beter niveau van ruimte. Meer bewustzijn verhoogt het draagvlak voor een betere kwaliteit ruimte en kansen voor innovatie.
Als je weet wat de bouwwereld kan, dan weet je ook wat je mag verlangen.
Hiervoor is het nodig om de eindgebruikers te inspireren en hun horizon te verbreden. Dit door te laten zien dat er meer mogelijk is dan wat we doorgaans op ons netvlies krijgen. Hiervoor ontwikkelen we in ons kenniscentrum de droombronnenbank; een online platform waar de brug zichtbaar wordt tussen onze primaire behoefte aan vrijheid, duurzaamheid en verbondenheid (de droombronnen) en de vermogens in de bouwwereld om deze te faciliteren.
Pro Deo architect
In lijn met deze vorm van educatie is ook het begrip Pro Deo architect ontstaan. Ik ben van mening dat we elkaar meer en vrijblijvend moeten kunnen helpen en ontmoeten, leren kennen. Daarom is het idee om als architect een deel van onze tijd te besteden aan het ontmoeten van mensen en waar mogelijk te helpen om in beweging te komen. Ook zij die de stap naar een architect als drempel ervaren.
Wij denken dat een dergelijk initiatief het beste lokaal kan starten. In ons geval is dat door mensen uit de Bloemenbuurt (Den Haag) één dag in de week te helpen. Op vrijdagen geven we dus gratis advies of doe ik een ontwerpsessie, hier in het Motiele huis of bij de mensen thuis aan de keukentafel.
Dromen in ontwikkeling
We zijn bezig met het schrijven van een ruimer perspectief op de bovenstaande vraag. De publicatie moet ‘Dromen in ontwikkeling’ gaan heten. De voortgang delen we op onze blog, Facebook en Instagram
